Zapomniane Obozy

Strona archiwalna

 
Pogrzebień

Polenlager nr 82 w Pogrzebieniu (Pogrzebin; pow. raciborski; w dawnej rejencji opolskiej) powstał między 15 a 20 czerwca 1942 w dawnych budynkach pałacowych rodziny von Baildon, przed wojną przejętych przez klasztor salezjanów. Obóz pierwotnie przeznaczony był dla ludności polskiej wysiedlonej z powiatu żywieckiego. Więźniów zmuszano do pracy w ogrodach przyklasztornych, zakładach przemysłowych w Raciborzu i przy budowie kanału na Odrze.

11 września 1943 do Polenlagru Pogrzebień trafiły dzieci z Zagłębia Dąbrowskiego i dystryktu krakowskiego, aresztowane w akcji "Oderberg", przewiezione tutaj z obozu śledczego w Mysłowicach. Wówczas obóz zaczął pełnić funkcje obozu dla dzieci - tzw. Kinderlager. Część najmłodszych dzieci zmarła wskutek braku pożywienia i elementarnej opieki. Starsze dzieci wykorzystywano do pracy. Komisja Głównego Urzędu do Spraw Rasy i Osadnictwa SS przeprowadziła na dzieciach badania rasowe, po czym zostały one grupami rozlokowane po innych Polenlagrach m.in. w Kietrzu, Żorach, Gorzycach i Boguminie.

W czerwcu 1942 stan liczbowy więźniów wynosił około 280 osób. W kwietniu 1943 wzrósł on o 53 osoby, a w sierpniu o kolejne 127 osób przybyłych m.in. z obozu we Frysztacie. Liczba dzieci przywiezionych tu we wrześniu 1943 wyniosła 220 osób poniżej 16 roku życia, w tym 12 niemowląt. Obóz zlikwidowano w styczniu 1944. Więźniów ewakuowano do obozu w Gorzycach Małych, skąd następnie pewna ich część trafiła do pracy przymusowej w III Rzeszy.

Na terenie byłego obozu w Pogrzebieniu ufundowano tablice pamiątkowe. Na cmentarzu znajdują się 43 pojedyncze i zbiorowe groby ofiar obozu.

świadkowie
Dawny pałac rodziny von Baildon, w czasie wojny Polenlager nr 82 w Pogrzebieniu. Fot. Beno Benczew
 
Dom Spotkan z Historią Ośrodek Karta Ośrodek Karta EACEA