Strona archiwalna

W Pogrzebieniu było tak, że kiedy nasza rodzina zdobyła na wolności (ciężko było w czasie okupacji) coś do zjedzenia, to ciocia przyjechała i podeszła pod bramę obozu, aby to jedzenie nam przekazać. Więc pamiętam, że z Dolkiem Kasprzykiem podchodzimy pod bramę - Dolek tu miał taką bluzę i tam jakąś gumkę w niej. Obserwują nas ci strażnicy, Dolek patrzy co jest, zorientował się i pod tą gumę zaczął chować chleb, i uciekliśmy do piwnicy, i później tu dzieci pilnowały.

Tam zawsze mówili dzieciom, że jeśli coś się stanie, jeśliby czasami chcieli uciec, to ich siostry i bracia, którzy pozostali w obozie, są zagrożeni, i z mamą, ojcem też coś się stanie. Zawsze tak straszyli, że nie wolno się oddalać. Mnie to nie groziło, bo ja zawsze byłam w obozie, ale jeśli chodzi o tych, którzy do pracy wyjeżdżali, to zawsze było im powiedziane, że jeśli odważą się gdziekolwiek uciekać, to wtedy załatwią mu siostrę czy rodziców w Oświęcimiu. Tak nas straszyli.

Wiedzieli, że jesteśmy dziećmi, które wracają z obozu. Było dużo płaczu, myśmy w tych czapach, jak sobie przypomnę, te buty duże, te czapy, kożuchy takie. Także wrażenie było też na pewno dla osób witających nas, ale było to miłe, bo każdy przyniósł co mógł, żeby nam jakoś umilić ten powrót. A później dopiero przykra sprawa - każdy się dowiedział, że rodzic nie żyje, bo myśmy nie wiedzieli, że na przykład nasza mamusia zginęła w obozie. Bo skąd? Dopiero po wyzwoleniu, jak wróciliśmy z obozu, to dowiedzieliśmy się (ojciec nie wracał, ale później wrócił) - jednak powiedziała nam rodzina, że już niestety mamy nie zobaczymy, bo zginęła w Oświęcimiu.